Czym jest wada postawy typu sway back?

Postawa sway back to specyficzna wada postawy, w której miednica przesunięta jest wyraźnie do przodu, a górny tułów przechylony do tyłu. W efekcie sylwetka przyjmuje kształt litery S z wypiętym brzuchem i zaokrąglonymi barkami. Wada ta łączy cechy spłaszczonej lordozy lędźwiowej oraz pogłębionej kifozy piersiowej. W wygięciu sway back centrum ciężkości ciała znajduje się bardziej z tyłu niż normalnie. Charakterystycznie stopy mogą być wysunięte pod ciało, a kolana delikatnie zablokowane. Osoby z postawą sway back często skarżą się na bóle lędźwi oraz dyskomfort w dolnych partiach pleców, zwłaszcza przy dłuższym staniu. Rehabilitacja tego zaburzenia skupia się na przywróceniu neutralnego ustawienia miednicy oraz równowagi mięśniowej.

Charakterystyka postawy sway back

Typowe cechy postawy sway back to:

• Przesunięta miednica – biodra ustawione znacznie do przodu w stosunku do stóp.
• Pogłębiona kifoza piersiowa – górna część pleców jest nadmiernie zaokrąglona.
• Spłaszczona lordoza – dolny odcinek kręgosłupa staje się prawie prosty.
• Wypięty brzuch – sylwetka wygląda, jakby talerze biodrowe wypinały się do przodu.
• Obniżone barki – barki i łopatki mogą być lekko przesunięte ku przodowi.
• Napięcie tylnej strony ciała – mięśnie prostowników pleców są nadmiernie napięte, a mięśnie brzucha słabe.

Podczas badania fizjoterapeuta może też zauważyć, że głowa pacjenta jest nieco wysunięta do przodu, aby zrównoważyć przesunięcie miednicy. Całkowicie unika się nadmiernego wygięcia w biodrach – często pacjent przy próbie pochylenia tułowia prostuje kolana. Taka postawa stabilizuje kręgosłup, ale zwiększa obciążenie lędźwi.

Przyczyny postawy sway back

Główne przyczyny sway back to:

• Osłabienie mięśni brzucha i pośladków – prowadzi do braku podparcia miednicy, która wysuwa się do przodu.
• Przodopochylenie miednicy – związane z luźnymi stawami biodrowymi lub anatomicznym ustawieniem kości miednicy.
• Niewłaściwe nawyki postawy – np. chodzenie z wypiętym brzuchem, opieranie się o krzesło.
• Brak ruchu – siedzący tryb życia osłabia mięśnie posturalne.
• Predyspozycje rozwojowe – u niektórych osób wada występuje od dzieciństwa i pogłębia się z wiekiem.

Czasem postawa sway back jest związana z wadami kończyn dolnych (np. nierówną długością nóg) lub z wiotkością więzadeł. Przesunięcie miednicy do przodu może być też kompensacją innych wad ciała. Zrozumienie przyczyn pomaga dobrać odpowiednie ćwiczenia – np. wzmacnianie osłabionych mięśni i nauka prawidłowej postawy.

Rehabilitacja postawy sway back

Terapia postawy sway back polega na przywróceniu neutralnego ustawienia miednicy i wzmocnieniu mięśni stabilizujących. Kluczowe elementy to:

• Wzmacnianie mięśni brzucha – ćwiczenia takie jak plank (deska) czy unoszenie nóg, które uczą napięcia mięśni głębokich tułowia.
• Wzmacnianie mięśni pośladków – unoszenie miednicy w leżeniu (mostek) i ćwiczenia pośladków (np. wznosy nóg w klęku), aby zmobilizować miednicę do tyłu.
• Mobilizacja miednicy – delikatne unoszenie i opuszczanie miednicy na plecach, by wyrobić prawidłowe położenie.
• Ćwiczenia równowagi – np. stanie na jednej nodze z napiętym brzuchem, co poprawia czucie głębokie i stabilizację.
• Ćwiczenia relaksacyjne – rozciąganie mięśni lędźwiowych oraz techniki oddechowe, które pomagają rozluźnić napięte mięśnie.

Do terapii można dodać również masaże dolnej części pleców i techniki manualne dla kręgosłupa lędźwiowego. Fizjoterapeuta zwraca uwagę na codzienne nawyki – uczy pacjenta jak stać i siedzieć z neutralną miednicą (np. poprzez świadome napięcie mięśni brzucha). Wykonywanie zaleconych ćwiczeń kilka razy w tygodniu oraz regularna kontrola postawy pozwalają stopniowo zniwelować efekt sway back i zmniejszyć dolegliwości bólowe.