Czym jest metoda FED?

Metoda FED (Fixation, Elongation, Derotation) to specjalistyczna metoda rehabilitacji skolioz oraz innych deformacji kręgosłupa. Oparta jest na trójwymiarowym działaniu na kręgosłup pacjenta przy użyciu specjalnego aparatu. Nazwa pochodzi od kolejnych etapów terapii: pierwszym jest stabilizacja pacjenta (fixation), następnie wydłużanie (elongation) – czyli delikatne rozciąganie kręgosłupa, a na koniec odkręcanie (derotation) – wprowadzenie ruchu rotacyjnego w kręgosłupie. Terapia metodą FED jest szczególnie skuteczna u dzieci i młodzieży z postępującą skoliozą idiopatyczną, ale stosuje się ją także u dorosłych ze skrzywieniami kręgosłupa. Cechą charakterystyczną tej metody jest indywidualne dostosowanie sił i kątów do wady pacjenta, co pozwala na efektywną korekcję.

Zasady i etapy metody FED

Metoda FED realizowana jest w trzech krokach:

• Stabilizacja (Fixation) – pacjent leży unieruchomiony na specjalnym stole lub fotelu. Unieruchomienie zapobiega kompensacji sylwetki i pozwala na precyzyjną pracę na skrzywieniu.
• Wydłużanie (Elongation) – przez kilka minut kręgosłup jest delikatnie rozciągany. Często wykorzystuje się taśmy, linki lub system pneumatyczny do nadzorowanego wydłużania.
• Odkręcanie (Derotation) – terapeuta stosuje ruchy rotacyjne lub używa ramienia korpusu urządzenia, aby zniwelować skręcenie kręgosłupa. To koryguje skrzywienie w płaszczyźnie poprzecznej.

Cały zabieg przeprowadza się pod nadzorem doświadczonego fizjoterapeuty. Czas trwania pojedynczej sesji FED to zwykle 60–90 minut. Przed terapią wykonuje się pomiary, np. kąt skoliozy na zdjęciu rentgenowskim, co pozwala później ocenić postępy. Terapia FED często jest prowadzona w serii codziennych spotkań (zazwyczaj 10–15 dni), by maksymalnie skonsolidować uzyskane efekty.

Zastosowanie metody FED

Metoda FED jest szczególnie rekomendowana w:

• Skoliozach idiopatycznych – zarówno u dzieci, jak i młodzieży, gdy wada postępuje.
• Kifozach – przy wzmożonym wygięciu piersiowym kręgosłupa.
• Bólach kręgosłupa wynikających ze skrzywień – gdy fizjologiczne ułożenie kręgosłupa jest zaburzone.
• Złożonych przypadkach ortopedycznych – skoliotycznych deformacjach pourazowych czy pooperacyjnych.

FED może być też stosowana w połączeniu z innymi metodami rehabilitacji, jak gimnastyka korekcyjna czy techniki manualne. Najlepsze rezultaty uzyskuje się przy szybkim wprowadzeniu terapii – zanim skrzywienie się utrwali. W praktyce przed kursem FED pacjent jest dokładnie diagnozowany pod kątem wszystkich wad postawy, co pozwala kompleksowo zaplanować leczenie.

Efekty i korzyści metody FED

Terapia metodą FED przynosi wielowymiarowe korzyści. Dzięki jednoczesnemu rozciąganiu i odkręcaniu kręgosłupa metoda szybko zmniejsza kąt skrzywienia. Pacjenci często zauważają poprawę już po kilku sesjach – kręgosłup staje się bardziej elastyczny, a sylwetka prostsza.

Dodatkowo trening z użyciem FED wzmacnia mięśnie posturalne i uczy prawidłowego ułożenia ciała. Po zakończeniu kursu pacjenci zachowują poprawioną kontrolę postawy i często sami odczuwają mniejszy ból pleców. Wyniki badań wskazują na wysoką skuteczność FED: u większości pacjentów następuje istotne zmniejszenie deformacji porównując do innych metod.

Metoda wymaga jednak specjalistycznego sprzętu i wykwalifikowanego personelu. Przeprowadzenie terapii w ośrodku ortopedycznym lub rehabilitacyjnym zapewnia bezpieczeństwo i maksymalizuje korzyści. W warunkach takich pacjent uzyskuje kompleksową opiekę, a efekty leczenia są monitorowane.