Czym jest hiperlordoza?

Hiperlordoza to nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. W praktyce oznacza postawę wklęsłą pleców, gdzie miednica jest mocno pochylona do przodu, a brzuch i pośladki znacznie wypięte. Sylwetka przypomina literę U lub S. Przyczyną jest zazwyczaj zaburzona równowaga mięśniowa – np. osłabione mięśnie brzucha i przykurcz biodrowo-lędźwiowych. Hiperlordoza obciąża dolny odcinek kręgosłupa i często wywołuje przewlekłe bóle lędźwiowe. Metoda terapii polega na korekcji tej nadmiernej krzywizny poprzez wzmacnianie mięśni brzucha i rozciąganie przykurczonych grup mięśniowych.

Objawy hiperlordozy

W hiperlordozie sylwetka widać wyraźne cechy postawy wklęsłej. Charakterystyczne objawy to:

• Ból dolnej części pleców – nasilający się przy dłuższym staniu z powodu nadmiernego nacisku na kręgi lędźwiowe.
• Przesunięta miednica – talerze biodrowe są silnie pochylone do przodu.
• Wypięty brzuch i pośladki – sylwetka mocno wypięta z przodu.
• Ograniczony wyprost tułowia – trudność w wyprostowaniu pleców do tyłu z powodu nadmiernej lordozy.
• Skurcze mięśni lędźwiowych – częste odczucie „sztywności” i napięcia w dolnych plecach.

Podczas oceny fizjoterapeuta mierzy kąt lordozy (np. inklinometrem) i sprawdza ułożenie miednicy. Zauważalne mogą być również dodatkowe cechy – np. wysunięcie głowy do przodu lub przeprost kolan. W diagnozie bierze się też pod uwagę symptomy towarzyszące, takie jak ból bioder czy ograniczenie ruchomości stawów biodrowych.

Przyczyny hiperlordozy

Hiperlordoza często wynika z przewagi sił pociągających kręgosłup w dół nad siłami kontrujacymi. Do głównych przyczyn należą:

• Napięcie zginaczy bioder – mocne mięśnie przedniej strony uda i bioder przyciągają miednicę ku przodowi.
• Słabe mięśnie brzucha – braki w sile mięśni brzucha i pośladków nie przeciwdziałają napięciu zginaczy.
• Ciąża – dodatkowy ciężar w okolicy brzucha przesuwa środek ciężkości do przodu, co naturalnie pogłębia lordozę.
• Otyłość – nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha wymusza stałe wypychanie go do przodu.
• Anomalie rozwojowe – np. wrodzone zmiany kręgów czy osłabienie aparatu więzadłowego.

Działania codzienne (jak chodzenie w butach na obcasie) czy czynniki behawioralne (np. nawyk przenoszenia ciężaru tułowiem do tyłu) także mogą pogłębiać lordozę. Zrozumienie przyczyn pozwala lepiej zaplanować ćwiczenia: np. wzmacnianie brzucha i rozciąganie bioder.

Rehabilitacja hiperlordozy

Korekcja hiperlordozy koncentruje się na rozciąganiu spiętych mięśni i wzmocnieniu osłabionych. Terapia obejmuje:

• Ćwiczenia rozciągające – np. wykroki z uniesionymi rękami lub leżenie na brzuchu z lekkim unoszeniem bioder, aby rozciągnąć mięśnie biodrowo-lędźwiowe.
• Wzmacnianie mięśni brzucha – plank (deska), unoszenie nóg i ćwiczenia na piłce gimnastycznej, które angażują mięśnie brzucha i pośladków, stabilizując miednicę.
• Ćwiczenia stabilizacyjne – np. ćwiczenia tzw. 4 podpór z unoszeniem kończyn dla aktywacji mięśni głębokich tułowia.
• Mobilizacja – techniki manualne przywracające ruchomość w stawach biodrowych i lędźwiowych.

Pacjent uczy się utrzymywać neutralne ustawienie miednicy (świadome napięcie mięśni brzucha podczas stania) w codziennych czynnościach. Często zaleca się też masaż mięśni lędźwiowych oraz ćwiczenia w wodzie, które nie obciążają kręgosłupa. Regularna i prawidłowa rehabilitacja prowadzi do zmniejszenia lordozy i złagodzenia dolegliwości bólowych.