Czym jest artroskopia?
Artroskopia to małoinwazyjny zabieg chirurgiczny polegający na obejrzeniu i leczeniu wnętrza stawu za pomocą artroskopu – cienkiej rurki z kamerą. Dzięki niewielkim nacięciom w skórze lekarz wprowadza artroskop oraz specjalne narzędzia do stawu (np. kolanowego czy barkowego). Metoda ta umożliwia diagnozowanie i naprawę uszkodzeń struktur stawu (np. łąkotek, więzadeł, chrząstki) bez otwierania całego stawu. Artroskopia przyspiesza proces rekonwalescencji – po zabiegu pacjent zazwyczaj szybciej odzyskuje sprawność niż po klasycznej operacji.
Wskazania do artroskopii
Artroskopia jest stosowana w diagnostyce i leczeniu wielu schorzeń stawów. Najczęściej wykorzystuje się ją w przypadku uszkodzeń łąkotek lub chrząstki stawowej w kolanie, uszkodzeń więzadeł (np. więzadła krzyżowego przedniego), czy stanów zapalnych wnętrza stawu. Wskazaniem do artroskopii mogą być także ciała wolne (fragmenty kości lub chrząstki) zalegające w stawie, które powodują dolegliwości mechaniczne. Artroskopia kolana bywa wykonywana w celach diagnostycznych, gdy badanie obrazowe nie daje jednoznacznej odpowiedzi. Zaletą tej metody jest krótszy czas gojenia i minimalne blizny dzięki małym nacięciom w skórze.
Przebieg zabiegu artroskopii stawu
Podczas artroskopii chirurg wykonuje kilka niewielkich nacięć (zwykle 2-4) w okolicy danego stawu. Przez jedno nacięcie wprowadza się artroskop (kamerę), przez inne narzędzia chirurgiczne. Staw jest płukany roztworem soli fizjologicznej, co umożliwia dokładną ocenę tkanek. Następnie operacyjnie usuwa się lub naprawia uszkodzone struktury (np. odcina uszkodzoną łąkotkę, gładzi uszkodzoną chrząstkę lub zszywa więzadło). Zabieg trwa zazwyczaj krótko (nawet ok. 30-45 minut w zależności od komplikacji). Po operacji rana jest zamykana kilkoma szwami lub klipsami, pozostają małe blizny. Pacjent często może już w dniu operacji rozpocząć odciążanie kończyny i lekkie ćwiczenia, co przyspiesza powrót do sprawności.
Rehabilitacja po zabiegu artroskopii
Rehabilitacja po artroskopii uzależniona jest od konkretnego zabiegu i leczonego schorzenia, ale generalnie jest ona stosunkowo szybka. Już w pierwszej dobie po operacji pacjent rozpoczyna delikatne ćwiczenia, mające na celu przywrócenie zakresu ruchu. Na przykład po artroskopii kolana wykonuje się lekkie zgięcia i prostowania kończyny w leżeniu, a po artroskopii barku – delikatne krążenia ramienia. Wiele artroskopii nie wymaga długotrwałego unieruchomienia, więc chory może w miarę swobodnie ruszać kończyną w ograniczonym zakresie. Fizjoterapeuta dobiera zestaw ćwiczeń wzmacniających mięśnie wokół stawu i stabilizujących go, jednocześnie ucząc prawidłowego chodu lub ruchów ramieniem. Większość pacjentów wraca do pełnej sprawności w ciągu kilku tygodni, choć w przypadku bardziej skomplikowanych napraw rehabilitacja może trwać nieco dłużej. Kluczem do sukcesu jest regularne wykonywanie zaleconych ćwiczeń i stopniowe zwiększanie obciążenia.