Ból w pachwinach. Najczęstsze przyczyny i kiedy warto udać się do specjalisty

Ból w pachwinach to objaw, który może mieć różnorodne tło funkcjonalne, przeciążeniowe lub strukturalne. W wielu przypadkach nie wynika on bezpośrednio z problemów miejscowych, ale stanowi manifestację zaburzeń biomechanicznych np. w obrębie miednicy, stawów biodrowych lub odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Prawidłowe rozpoznanie źródła bólu wymaga analizy postawy, wzorców ruchowych oraz historii przeciążeń. Tylko takie podejście pozwala na wdrożenie skutecznej i trwałej interwencji terapeutycznej.

Przeciążenia przywodzicieli i zaburzenia równowagi mięśniowej w obrębie miednicy

U osób aktywnych fizycznie najczęstszą przyczyną bólu w pachwinie są przeciążeniowe zmiany w obrębie przyczepów mięśni przywodzących udo.W szczególności mięśnia smukłego i mięśnia przywodziciela długiego. Dochodzi wówczas do tzw. entezopatii, czyli zapalenia przyczepów, które objawia się narastającym, głębokim bólem, często promieniującym wzdłuż przyśrodkowej części uda.

Brak równowagi pomiędzy aktywnością a regeneracją, niewystarczające przygotowanie mięśniowo-powięziowe oraz ograniczenia zakresu ruchu w stawie biodrowym sprzyjają występowaniu objawów. Wśród osób prowadzących siedzący tryb życia również obserwuje się dolegliwości w tej okolicy. Przede wszystkim, wynikające z przewlekłego skrócenia mięśnia biodrowo-lędźwiowego, osłabienia pośladków oraz utraty kontroli motorycznej w obrębie centrum ciała.

Konflikty panewkowo-udowe oraz zmiany strukturalne w stawie biodrowym

W przypadku osób młodych, szczególnie uprawiających sporty wymagające dużych zakresów rotacji i zgięcia bioder, jednym z istotnych źródeł bólu w pachwinie jest konflikt panewkowo-udowy typu CAM lub PINCER. Dochodzi wówczas do ograniczenia ślizgu głowy kości udowej w panewce. Prowadzi ono do przeciążenia obrąbka stawowego i wtórnych zmian zwyrodnieniowych.

Charakterystyczne dla tego obrazu klinicznego są dolegliwości nasilające się podczas głębokiego zgięcia biodra, jak również przy rotacji wewnętrznej, a także w pozycji siedzącej. Często towarzyszy im trzaskanie lub blokowanie ruchu. Dodatkowo może wskazywać na obecność uszkodzeń wewnątrzstawowych.

Rzutowanie bólu z odcinka lędźwiowego kręgosłupa

W wielu przypadkach ból w pachwinie jest wynikiem dysfunkcji kręgosłupa lędźwiowego. Zmiany zwyrodnieniowe, przepukliny krążków międzykręgowych lub niestabilność segmentalna mogą prowadzić do np. podrażnienia korzeni nerwowych. Są one odpowiedzialne za unerwianie również struktury w rejonie pachwiny. Objawy te często współwystępują np. z dolegliwościami promieniującymi do uda, osłabieniem siły mięśniowej lub zaburzeniami czucia.

Nasilenie bólu przy ruchach kręgosłupa, szczególnie w trakcie wyprostu, skłonów oraz przy dźwiganiu, może być sygnałem, że źródło objawów znajduje się w osi kręgosłupa, a nie w samej pachwinie. W takich przypadkach niezbędna jest ocena neurologiczna oraz testy różnicujące, które umożliwiają precyzyjną lokalizację źródła bólu.

Przepuklina pachwinowa jako czynnik mechaniczny

U pacjentów zgłaszających ból w pachwinie, szczególnie przy wysiłku, kaszlu lub podnoszeniu ciężarów, należy rozważyć obecność przepukliny pachwinowej. W przypadku tego schorzenia dochodzi do przemieszczenia zawartości jamy brzusznej przez osłabione struktury kanału pachwinowego, co wywołuje ból i uczucie rozpierania.

Charakterystycznym objawem jest widoczne uwypuklenie, które może zwiększać się podczas manewrów zwiększających ciśnienie śródbrzuszne. Przepuklina pachwinowa stanowi wskazanie do konsultacji chirurgicznej, ponieważ jej nieleczona postać niesie ryzyko uwięźnięcia jelit i powikłań zagrażających zdrowiu.

Znaczenie diagnostyki funkcjonalnej w postępowaniu terapeutycznym

Kompleksowa ocena pacjenta z bólem pachwiny powinna obejmować badanie palpacyjne, testy ruchomości i stabilności stawu biodrowego, ocenę siły mięśniowej oraz kontrolę segmentarną w obrębie kręgosłupa i miednicy. W uzasadnionych przypadkach niezbędne może być wykonanie badań obrazowych. Należa do nich np. rezonans magnetyczny, ultrasonografia dynamiczna lub RTG stawu biodrowego.

Skuteczna terapia opiera się na indywidualnym podejściu. Powinna uwzględniać leczenie struktur objętych stanem zapalnym, jak i reedukację motoryczną oraz trening stabilizacji centralnej. Włączenie pracy manualnej, terapii tkanek miękkich oraz programów aktywności ruchowej pomagają na drodze do powrotu do pełnej sprawności.